Detektor acetylenu (C2H2)
Detektor acetylenu to urządzenie pełniące ważną rolę ochronną i jest stosowane w wielu obiektach przemysłowych. W przemyśle spawalniczym acetylen przyspiesza proces cięcia metalu oraz podnosi jego jakość dzięki wysokiej temperaturze spalania natomiast w przemyśle chemicznym uczestniczy w procesie produkcji rozpuszczalników i wytwarzania tworzyw sztucznych. Czujniki acetylenu stanowią istotny element ochrony na zakładach zabezpieczając obiekty przy ewentualnym wycieku acetylenu z instalacji.
Charakterystyka acetylenu
Acetylen (C2H2) nazywany również etynem jest gazem bezbarwnym, łatwopalnym - temperatura samozapłonu wynosi 3050C. W stanie czystym jest gazem bezwonnym natomiast w stanie technicznym jego woń ulega zmianie w wyniku zanieczyszczenia fosforem lub siarką nadając mu zapach przypominający zapach czosnku. Nie jest to gaz toksyczny choć przy wyższych stężeniach jest duszący i może powodować zawroty głowy, nudności oraz zaburzenia koordynacji ruchu. Dawniej używany jako gaz oszałamiający (narcylen). Zagrożeniem może być niepełne spalanie acetylenu podczas którego wytwarza się toksyczny tlenek węgla.
Acetylen jest gazem o bardzo szerokim zakresie wybuchowości, którego Dolna Granica Wybuchowości (DGW) wynosi 2,4%v/v natomiast Górna Granica Wybuchowości (GGW) 82%v/v. Należy do grupy wybuchowości IIC i klasy temperaturowej IIA. Gęstość gazu względem powietrza wynosi 0,90.
Czujnik acetylenu - zastosowania
Warto pamiętać, że funkcją czujników acetylenu nie jest informowanie o wycieku (od tego są okresowe i doraźne kontrole instalacji acetylenowej) tylko zabezpieczenie obiektu przed nagromadzeniem się acetylenu w stężeniu umożliwiającym wybuch.
W związku z tym, że jest to gaz lżejszy od powietrza logiczne wydaje się umieszczanie detektorów acetylenu w górnej części obiektu ok. 30 cm od sufitu. Warto jednak wziąć pod uwagę, że różnica w stosunku do powietrza to tylko 10%, a więc migracja gazu do góry będzie następowała bardzo powoli. Tym samym jeżeli potencjalne miejsca rozszczelnia mogą znajdować się nisko to należy rozważyć dodatkowe detektory acetylenu w pobliżu zagrożonych miejsc. Ta kwestia jest szczególnie ważna przy wysokich obiektach, w których odległość od podłogi do sufitu wynosi ponad 3-4 metry. Tym samym jeżeli weźmiemy pod uwagę większy wyciek oraz bardzo powolne przemieszczanie się acetylenu do góry to możliwe jest utworzenie potencjalnie wybuchowej chmury tego gazu na wysokości powstałej nieszczelności. W przypadku wysokiego budynku i czujników acetylenu zamontowanych pod sufitem może okazać się, że w pobliżu nieszczelności acetylen stworzy zagrożenie wybuchowe, a detektory nie uruchomią alarmu.
Przechowywanie acetylenu
Zgodnie z przepisami acetylen jako gaz palny powinien być przechowywany w zabezpieczonych zbiornikach w odpowiednich odległościach od gazów utleniających, wysokich temperatur i źródeł ognia. Ze względu na wybuchowy rozkład acetylenu sprężanego w butlach jest on magazynowany w postaci rozpuszczonej w acetonie (butle posiadają specjalne wypełnienie porowate).
Szerzej opisane systemy, w których stosowane są czujniki acetylenu znajdziemy w opisach obiektów poniżej:
Rodzaje detektorów acetylenu.
Detektor PolyGard2
Detektor PolyGard2 to zaawansowane urządzenie wykrywająco-pomiarowe o prostej i przyjaznej budowie zarówno dla użytkownika jak i instalatora. Cyfrowy czujnik gazów PolyGard2 jest częścią systemu MSR PolyGard2 i może być wyposażony w maksymalnie 3 sensory gazów z ponad 50 dostępnych substancji (w tym tzw. sensory wyniesione czyli oddalone na przewodzie od samego detektora). Detektor oferowany jest w wersji podstawowej oraz z licznymi opcjami i dodatkowymi funkcjami.
Budowa detektora i montaż:
Konstrukcja detektora jest modułowa (obudowa, płyta główna i sensor) co umożliwia wymianę dowolnego elementu bez konieczności wymiany całego detektora. Instalatorzy z pewnością docenią liczne ułatwienia montażowe jak możliwość wyboru otworów pod dławnice i sensory co ułatwia montaż detektora w pionie lub poziomie i dopasowanie do obiektu. Wyjmowana płytka zapewnia łatwą pracę z obudową. Kolejne ułatwienia to dwuprzewodowe wkładki do dławnic umożliwiające wejście i wyjście przewodu jedną dławnicą, wtyczki kablowe umożliwiające podłączenie przewodu do wysokiej jakości zacisków śrubowych i możliwość jego podłączania w dowolnym momencie montażu. Możliwość modyfikacji ilości dławnic na obudowie to świetne rozwiązanie gdy potrzebujemy poprowadzić więcej przewodów, podłączamy wyjścia stykowe w detektorze lub inne elementy instalacji.
Cechy fizyczne:
Czujnik PolyGard2 charakteryzuje się wysoką odpornością na warunki zewnętrzne. Posiada stopień ochrony IP64. Istnieje możliwość zastosowania dodatkowej osłony zwiększającej stopień ochrony do IP66. Obudowa wykonana z poliwęglanu posiada uszczelkę, a przewody są wprowadzane za pomocą uszczelniających się dokręcanych dławnic.
Sensory:
Detektor PolyGard2 może mieć wpięte 1, 2 lub 3 sensory. Wymienne sensory w technologii X-Change to kolejne istotne ułatwienie, które pozwala na bezproblemową eksploatację i obniża koszty utrzymania. Dostępne substancje są wyszczególnione w karcie katalogowej.
Parametry pomiarowe:
Każdy sensor posiada indywidualny adres i jego pomiar jest wyświetlany na centrali. Każdy pomiar może być wskazywany jako wartość bieżąca (CV - current value) oraz jako wartość średnia (AV - average value). Wartość średnia jest szczególnie przydatna przy pomiarach gazów toksycznych gdzie oddziaływanie na człowieka, a tym samym wartości przyjęte w przepisach o najwyższych dopuszczalnych stężeniach (NDS, NDSCh) są wyrażane jako średnia ważona. Dla każdego sensora można ustawić 4 progi alarmowe w detektorze (progi mogą być ustawione dowolnie, na wartość chwilową lub na wartość średnią, w tym na spadek stężenia, na wzrost stężenia lub na oba przypadki np. dla detektorów tlenu).
Ważniejsze parametry wersji podstawowej:
- pomiar 1 do 3 gazów
- 4 progi alarmowe
- 2 równoległe pomiary wartość bieżąca (CV - current value) oraz wartość średnia (AV - average value)
- sensory elektrochemiczne, katalityczne, podczerwone, półprzewodnikowe (czynniki chłodnicze - freony)
- spełnia normę PN-EN 50271, PN-EN 50545-1 oraz SIL2
- łatwy montaż z użyciem 1 przewodu
- nowoczesna i bezpieczna komunikacja w standardzie cyfrowym RS-485
- wysoka dokładność i stabilność pomiarów
- wymienny moduł sensora w technologii X-Change
- bardzo wysoka odporność detektora na warunki zewnętrzne IP64 (z dodatkową osłoną IP66)
- łatwy montaż i wymiana dzięki wymiennym elementom i wtyczkom instalacyjnym
Wybrane opcje dodatkowe:
- podłączenie maksymalnie trzech sensorów cyfrowych SC2
- możliwość zamontowania sensora cyfrowego SC2 w odległości do 15 metrów od płyty detektora np. dla obiektów wysokich hal produkcyjnych
- podłączenie maksymalnie jednego sensora SSAX1-1 (przeznaczony do pracy w 1 i 2 strefie zagrożenia wybuchem)
- możliwość zamontowania sensora SSAX1-1 w odległości do 5 metrów od płyty detektora np. zagłębienia i windy pojazdów (Parklift)
- wersja z sygnałem 4-20mA
- wersja z przekaźnikiem (wyjściem stykowym)
- zmiennokolorowy wyświetlacz (normalna praca - zielony; alarm - czerwony)
- wbudowany sygnalizator optyczno-akustyczny
- sonda kanałowa do montażu w kanałach wentylacyjnych
- IP 66 dzięki zastosowaniu nasadek SplashGuard dla sensorów cyfrowych SC2 i sensorów analogowych MC2 oraz sensorów SSAX1-1 przeznaczonych do pracy w pierwszej i drugiej strefie zagrożenia wybuchem.
Dokumenty i certyfikaty:
Fotografie oraz kolorystyka urządzeń może odbiegać od przedstawionej.
Samodzielny detektor gazów
PolyGard2 MSC2
Samodzielny detektor PolyGard2 MSC2 to rozwiązanie dedykowane do niewielkich pomieszczeń wymagających lokalnej detekcji gazów i sygnalizacji gdzie nie ma potrzeby stosowania rozbudowanego systemu z centralą. Detektor samodzielny oznacza urządzenie, które łączy w sobie funkcję detekcji i funkcję sterowania innymi urządzeniami (czyli nie potrzebuje dodatkowej centrali lub innych elementów aby działać i chronić pomieszczenie). Cyfrowy czujnik gazów MSC2 może także (opcjonalnie) być podłączony do większego adresowalnego systemu (MSR PolyGard2) lub może wysyłać informacje do systemów nadzoru budynku BMS - (Building Menagement System) lub SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition). Konstrukcja detektora umożliwia podłączenie do 3 sensorów gazów. W zależności od potrzeb możemy jednocześnie podłączyć maksymalnie 2 sensory cyfrowe SC2 (różne gazy) lub maksymalnie 3 sensory analogowe MC2. Instnieje również możliwość podłączenia maksymalnie 1 sensora SSAX1-2 (EX), który jest przeznaczony do pracy w drugiej strefie zagrożenia wybuchem. Każdy z wymienionych sensorów posiada tzw. opcję PolyRange. Opcja ta umożliwia podpięcie sensorów w miejscach trudno dostępnych nawet na odległość 15 metrów od detektora SSAX1-2 IR (EX) do 5 metrów. Przykładowo często spotykane rozwiązanie (sensor gazu lżejszego od powietrza pod sufitem, sensor tlenu wraz z modułem detektora na wysokości głowy człowieka i sensor gazu cięższego przy podłożu). Wielofunkcyjność detektora gazów MSC2 i możliwość dopasowania do wielu obiektów zapewniają liczne możliwości rozszerzeń i opcji.
Cechy montażowe i konstrukcja detektora:
MSC2 to kompaktowe urządzenie z wieloma ułatwieniami montażowymi. Elementem bazowym jest płyta główna, płyta czołowa (w wersji z wyświetlaczem) i obudowa. Demontowalna płyta główna umożliwia praktycznie dowolny montaż dławnic i sensorów zależnie od potrzeb na obiekcie. Płyta czołowa jest przytwierdzona na stałe do obudowy czołowej, ale cała obudowa czołowa także może być zdjęta co upraszcza montaż detektora. Drobne detale jak dławnice z wypełnieniem dla 2 przewodów, czy dobrej jakości zakręcane wtyczki są cechą charakterystyczną wszystkich konstrukcji MSR. Zróżnicowane wtyki dla poszczególnych podzespołów minimalizują ryzyko błędnego podłączenia elementów. Detektor może być wyposażony w wyjścia stykowe, które są zlokalizowane u góry (podobnie jak wejście zasilania) co ułatwia montaż nie wymuszając na instalatorze "obchodzenia" detektora przewodami i wpinania ich od dołu.
Właściwości fizyczne:
MSC2 jest nie tylko funkcjonalny, ale także charakteryzuje się wysoką odpornością o stopniu IP65. Stopień ochrony można opcjonalnie zwiększyć do IP66 stosując nasadkę SplashGuard lub IP69K w obudowie Water Jet Protection. Poliwęglanowa uszczelniona obudowa wraz ze skręcanymi dławnicami zapewniają wymaganą ochronę wnętrza.
Sensory:
Samodzielny detektor gazów MSC2 umożliwia podłączenie 1, 2 lub 3 sensorów zapewniając każdemu z nich indywidualny adres i wskazując ich pomiar naprzemiennie. Moduły sensoryczne wykonane są w technologii X-Change co oznacza, że są wpinane na wtyczkę i mogą być wymieniane samodzielnie przez użytkownika obniżając tym samym koszty eksploatacji i ułatwiając obsługę. Dostępne gazy i opary znajdują się w karcie katalogowej.
Możliwości pomiarowe:
Każdy z sensorów jest identyfikowalny i jego pomiar jest widoczny na wyświetlaczu detektora (naprzemiennie). Jednocześnie dla każdego sensora mogą być prowadzone równolegle 2 pomiary wartości bieżącej (CV - current value) oraz wartości średniej (AV - average value). Ma to szczególne znaczenie w detekcji gazów toksycznych, gdzie istotny jest czas ekspozycji (narażenia) na daną substancję. Wprost określają to obowiązujące regulacje prawne o najwyższych dopuszczalnych stężeniach (NDS, NDSCh), które podają toksyczne właściwości substancji właśnie jako funkcje średniej ważonej (czyli nie chwilowej bieżącej wartości). Każdy sensor może mieć przypisane dowolne 4 progi alarmowe co umożliwia adekwatne dopasowanie reakcji presonelu i urządzeń zabezpieczających (w starych systemach 2 progowych było to znacznie ograniczone do funkcji ostrzeżenie/alarm). Progi mogą być zaprogramowane na wartość chwilową lub na wartość średnią oraz na spadek lub na wzrost (lub na obie funkcje np. w magazynach gazów obojętnych i tlenu).
Funkcje sterownicze i alarmowe:
Detektor samodzielny pełni funkcję zarówno detektora jak i centrali, a więc musi dysponować odpowiednimi możliwościami sterowania. W MSC2 mamy szeroki wachlarz do wyboru. Wyjścia stykowe, wyjście analogowe 4-20mA, sygnalizacja optyczna, sygnalizacja optyczno-akustyczna wewnętrzna (do pomieszczeń), wyjście cyfrowe RS485 Modbus RTU lub DGC Bus dla systemów nadzorczych.
Ważniejsze parametry wersji podstawowej:
- pomiar 1 do 3 gazów
- 4 progi alarmowe
- 2 równoległe pomiary wartość bieżąca (CV - current value) oraz wartość średnia (AV - average value)
- sensory elektrochemiczne, katalityczne, podczerwone, półprzewodnikowe (czynniki chłodnicze - freony)
- spełnia normę EN 50271, EN 50270 typ I, IEC/EN 61508-1-3, EN 45544-1, -3, EN 14624, EN 378, EN 50402 (2015)
- bezpieczeństwo zgodne z SIL2
- nie wymaga centrali
- zmiennokolorowy wyświetlacz LCD (normalna praca - zielony; alarm - czerwony)
- wysoka dokładność i stabilność pomiarów
- wymienny moduł sensora w technologii X-Change
- bardzo wysoka odporność detektora na warunki zewnętrzne IP65 (z dodatkową osłoną IP66)
- łatwy montaż i wymiana dzięki wymiennym elementom i wtyczkom instalacyjnym
- wyjścia sterownicze dla urządzeń zewnętrznych
Wybrane opcje dodatkowe:
- wbudowany sygnalizator optyczno-akustyczny
- nowoczesna i bezpieczna komunikacja w standardzie cyfrowym RS-485
- sensor wyniesiony PolyRange
- sonda kanałowa do montażu w kanałach wentylacyjnych
- sygnalizator akustyczno-optyczny WAO
- stopień ochrony IP66 (nasadka SplashGuard) lub IP69K (obudowa Water Jet Protecion)
Przykładowe zastosowania opcji PolyRange:
Dokumenty i certyfikaty:
Fotografie oraz kolorystyka urządzeń może odbiegać od przedstawionej.
Detektor PolyXeta2 (Ex)
Detektor PolyXeta2 to cyfrowy czujnik gazów w wykonaniu przeciwwybuchowym będący elementem systemu detekcji MSR PolyGard2. Może być wyposażony w 1 sensor gazów lub oparów z ponad 50 dostępnych substancji. Detektor jest oferowany w kilku wersjach i opcjach funkcjonalnych co ułatwia dopasowanie systemu do wymagań danego obiektu.
Cechy budowy detektora:
Czujnik gazów PolyXeta2 posiada konstrukcję przeciwwybuchową zgodnie z dyrektywą ATEX, a tym samym może być stosowany w strefach zagrożenia wybuchem zgodnie z nadanymi cechami Ex zawartymi w karcie katalogowej. Urządzenie posiada liczne ułatwienia montażowe jak możliwość zamówienia wersji z dodatkowymi dławnicami, przykręcaną listwę montażową, specjalne przyłącze uziemiające na obudowie i wewnątrz detektora wyposażone w wysokiej jakości śrubunek z zabezpieczeniem samoistnego odkręcenia, samozaciskowe złączki przewodów z dźwigniami ułatwiającymi wetknięcie przewodu czy wtykany panel czołowy w wersji z wyświetlaczem.
Cechy fizyczne:
PolyXeta2 jest także wyjątkowa pod względem odporności i stopnia ochrony. Standardowo oferowany stopień ochrony to IP64, ale projektanci detektora uwzględnili także wymagania obiektów o trudniejszych warunkach i dzięki nakładce SplashGuard możemy zapewnić ochrone na poziomie IP66. Jednak nakładka posiada także secjalny wypust do którego można podłączyć elastyczny wężyk (na stałe lub tymczasowo) i można w ten sposób podać gaz do sensora w celu kalibracji lub okresowego testu. Jest to unikatowe rozwiązanie umożliwiające umieszczenie detektora w strefie niedostępnej (np. w pomieszczeniach czystych) i zapewnienie serwisu z zewnątrz takiego pomieszczenia.
Sensor:
Detektor PolyXeta2 wyposażony jest w jeden sensor (lista dostępnych gazów w karcie katalogowej). Oferowane są sensory katalityczne, elektrochemicznie i podczerwone zależnie od rodzaju gazu i potrzeb. Oczywiście w systemie detektor ma swój własny adres i centrala dokładnie identyfikuje urzadzenie. Technologia X-Change zapewnia możliwość samodzielnej wymiany modułu sensorycznego.
Możliwości pomiarowe:
Pomiar detektora wyświetlany jest na centrali i podawane są 2 wartości jednocześnie: wartość bieżąca (CV - current value) oraz wartość średnia (AV - average value). Tym samym alarmy z detektora mogą być ustawiane dowolnie co umożliwia spełnienie wymogów przepisów o najwyższych dopuszczalnych stężeniach NDS i NDSCh. Ma to szczególne znaczenie przy detekcji gazów trujących, których wpływ na organizm ludzki zależny jest zarówno od stężenia jak i od czasu ekspozycji. Detektor może mieć ustawione (konfigurowalne) 4 progi alarmowe (na wzrost, spadek lub w różne strony np. dla detektorów tlenu).
Parametry przeciwwybuchowe:
Detektor PolyXeta2 posiada konstrukcję przeciwwybuchową do zastosowań w strefach zagrożenia wybuchem. Możliwe są 3 warianty wykonania: dla strefy 2, dla strefy 1 i dla strefy 1 z możliwością otwarcia obudowy w strefie zagrożonej. Detektor spełnia stosowne wymogi normy PN-EN 60079 w zależności od wybranej wersji.
Ważniejsze parametry wersji podstawowej:
- 4 progi alarmowe
- 2 równoległe pomiary wartość bieżąca (CV - current value) oraz wartość średnia (AV - average value)
- sensory elektrochemiczne, katalityczne, podczerwone
- spełnia normę PN-EN 50271, SIL2 oraz PN-EN 60079 (ATEX)
- łatwy montaż z użyciem 1 przewodu
- nowoczesna i bezpieczna komunikacja w standardzie cyfrowym RS-485
- wysoka dokładność i stabilność pomiarów
- wymienny moduł sensora w technologii X-Change
- bardzo wysoka odporność detektora na warunki zewnętrzne IP64 (lub IP66 ze SplashGuard)
- łatwy montaż i wymiana dzięki wymiennym elementom i ułatwieniom instalacyjnym
Wybrane opcje dodatkowe:
- zmiennokolorowy wyświetlacz (normalna praca - zielony; alarm - czerwony)
- wersja z sygnałem 4-20mA
- wersja z przekaźnikiem (wyjściem stykowym)
Dokumenty i certyfikaty:
Fotografie oraz kolorystyka urządzeń może odbiegać od przedstawionej.