Zabezpieczanie detektorów podczas prac remontowych
Detektory gazów to wrażliwe i precyzyjne urządzenia pomiarowe. Ich zadaniem jest wykrywanie i pomiar konkretnego gazu lub oparów cieczy w powietrzu. Aby mogły prawidłowo działać konieczne jest spełnienie kilku czynników takich jak swobodny dostęp gazu do detektora, czysty wlot do komory pomiarowej sensora, odpowiednia ilość tlenu (dla niektórych modeli), brak substancji zakłócających lub zatruwających (czyli innych gazów i oparów powodujących reakcję lub uszkadzanie sensora).
Podczas prowadzenia prac budowlanych, remontowych czy nawet pozornie czystych wykończeniowych na obiektach do atmosfery uwalnianych jest wiele czynników i substancji mogących powodować zaburzenia w pracy detektorów lub nawet uszkodzenie wrażliwych elementów sensorycznych.
Do najczęściej spotykanych zagrożeń należą:
- prace malarskie – podczas ich wykonywania, a następnie procesu schnięcia powłok malarskich emitowane są różne substancje powodujące reakcję, a nawet zatruwanie sensorów co skutkuje rozkalibrowaniem lub trwałym uszkodzeniem sensora. Dodatkowo podczas malowania (szczególnie metodą natryskową) drobinki farby unoszone w powietrzu skutecznie zaklejają membrany oraz wloty sensorów co uniemożliwia przedostawanie się gazu do sensora.
Detektor niezabezpieczony na czas prac malarskich.
Zamalowany wlot sensora. Taka sytuacja powoduje, że gaz nieprzedostaje się do komory pomiarowej i detektor go nie wykryje. Niestety detektory nie potrafią samodzielnie rozpoznać takiej usterki. Tym samym ważne jest przeprowadzenie przeglądu technicznego systemu detekcji po pracach remontowych.
- prace budowlane – często związane są ze znacznym zapyleniem. Osiadający pył skutecznie zakleja wloty do komór sensorów, membrany, filtry, a nawet okleja same sensory. Podczas cięcia, spawania, stosowania różnych materiałów budowlanych do atmosfery emitowane są różne substancje mogące powodować degradację sensora. Podczas wykonywania prac często potrzebne jest miejsce na przechowwywanie materiałów i nierzadko brak wiedzy powoduje zastawianie urządzeń pomiarowych w sąsiadujących pomieszczeniach powodując ograniczenie możliwości detekcyjnych urządzeń.
Detektor zastawiony materiałami.
- prace wykończeniowe – także często wiążą się z zapyleniem, ale także używaniem substancji mogących skutecznie niszczyć sensory (np. silikonów, środków oczyszczających do usuwania pozostałości budowlanych). Często takie prace wydają się już "czyste" i wykonywane są kiedy wszystko jest już zamontowane. Niestety w bardzo wielu przypadkach powodują one problemy w działaniu systemów detekcji.
Jak prawidłowo zabezpieczyć detektory na czas prac remontowych?
Prawidłowe zabezpieczenie detektorów na czas prac remontowych powinno obejmować przede wszystkim wyłączenie urządzeń znajdujących się w rejonie prac. Bardzo ważne jest jednak aby system został przywrócony do działania po zakończeniu prac i tu często pojawia się błąd, który może być eliminowany na etapie projektowania systemu. Niektóre systemy są konstruowane bez zachowania zasad bezpieczeństwa i umożliwiają trwałe wyłączenie elementów systemu (np. detektorów) dostępne dla każdego użytkownika bez pozostawiania informacji, że jakaś część systemu jest wyłączona. Kończy się to tym, że po zakończeniu prac nikt nie pamięta aby uruchomić wyłączone detektory, a system w żaden sposób tego nie sygnalizuje. Tym samym projektując system detekcji warto wybierać rozwiązania, które ograniczają możliwość konfiguracji systemu jedynie dla uprawnionego użytkownika lub instalatora, a w przypadku odłączenia elementów systemu sygnalizują ich brak stosownymi komunikatami technicznymi (nie alarmem). Oczywiście projektujący rzadko ma możliwość tak "głębokiego" poznania systemu detekcji, dlatego warto wybrać systemy, które posiadają określony stopień bezpieczeństwa SIL.
Drugim koniecznym działaniem zabezpieczającym detekotry podczas prac remontowych jest osłonięcie urządzeń pomiarowych zapewniające izolację od pyłu, zachlapania, drobinek farby, a przede wszystkim od emitowanych substancji. Oczywiście można to wykonywać "prowizorycznymi" sposobami stosując worki czy folie, ale można użyć dedykowanych osłon udostępnianych przez producentów podobnie jak w systemach sygnalizacji pożaru. Niestety nie ma tu już możliwości "projektowego" zapewnienia bezpieczeństwa i podczas odbioru prac należy fizycznie sprawdzić czy wszystkie osłony zostały zdjęte z urządzeń.
Przy poważnych pracach jak np. malowanie całej powierzchni (szczególnie natryskowe) urządzenia powinny zostać całkowicie zdemontowane.
Detektor zabezpieczony folią i taśmą samoprzylepną na czas malowania natryskowego.
Detektor zakryty woreczkiem foliowym. Jak widać na zdjęciu wadą takiego rozwiązania może być szczelność. O ile unikniemy zachlapania detektora farbą, to opary emitowane podczas schnięcia farby przenikają przez ewentualne nieszczelności i zatruwają sensor. Jeżeli nie ma możliwosci demontażu detektora to warto więc stosować fabryczne osłony uszczelniające wlot sensora i dodatkowo osłaniać przed zachlapaniem.
Detektor MSR PolyGard2 z nalożoną osłoną na sensor. Widoczna różnica w zanieczyszczeniu sensora. Fabryczna osłona sensora zapewnia szczelność, natomiast nie zaszkodzi także podczas intensywnych prac, cały detektor okryć folią.
Informacje podane w artykule mają charakter poglądowy. P.T.SIGNAL oraz autor nie biorą odpowiedzialności za ich wykorzystywanie w jakikolwiek sposób w jakimkolwiek celu.
© Copyright Michał Domin P.T.SIGNAL 2023 Niniejszy artykuł objęty jest prawem autorskim. Kopiowanie, udostępnianie lub wykorzystywanie całości lub fragmentów bez zgody autora jest zabronione. Znaki towarowe, nazwy i loga użyte w artykule są własnością odpowiednich podmiotów i mogą być objęte stosowną ochroną prawną.
Ilustracje: Michał Domin
Zdjęcia z archiwum P.T.SIGNAL
Aktualizacja: 07.2023
